พุทธศักราช 2561 เป็นปีที่มีความสำคัญทางดาราศาสตร์ไทย เนื่องจากครบรอบ 150 ปี ที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ได้ทรงศึกษาคำนวณพยากรณ์ไว้ล่วงหน้าถึง 2 ปี ว่าจะเกิดปรากฏการณ์สุริยุปราคาเต็มดวง เห็นได้ที่บ้านหว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ พระองค์เสด็จไปพร้อมคณะราชฑูตและทีมสำรวจจากหลายประเทศ เข้าร่วมสังเกตการณ์ด้วย เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2411 ดวงอาทิตย์ถูกดวงจันทร์บังมิดดวงนานถึง 6 นาที 45 ผลการคำนวณสุริยุปราคาเต็มดวง ณ ตำบลหว้ากอได้อย่างถูกต้องและทัดเทียมผลการคำนวณของนานาอารยประเทศ หลังจากการเสร็จทอดพระเนตรสุริยุปราคาเต็มดวงครั้งนั้น ทำให้พระองค์ทรงประชวรเนื่องจากได้รับเชื้อไข้มาเลเรียอย่างรุนแรง และพระองค์เสด็จสวรรคตในวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 ต่อมาพระองค์ทรงได้รับการยกย่องเชิดชูพระเกียรติว่าทรงเป็น "พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย" เมื่อผ่านไปนานถึง 150 ปี วิธีการคำนวณสุริยุปราคาที่พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงเพียงศึกษามาก็จางหายไปตามการเวลา จึงทำให้คนรุ่นหลังเกิด ข้อสงสัยถึงวิธีการคำนวณดังกล่าว ซึ่งก็ไม่ได้ผิดเพียงแค่ผู้คนเหล่านั้นอาจจะไม่พบเห็นเอกสารหลักฐานทางประวัติศาสตร์เหล่านี้
ในการนี้ สถาบันฯ จัดกิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง “ตามรอย 150 ปี สรรพคราสหว้ากอ” นำโดย รศ.บุญรักษา สุนทรธรรม นักดาราศาสตร์ ที่ปรึกษาสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ อาจารย์อารี สวัสดี นายกสมาคมดาราศาสตร์ไทย และอาจารย์วรพล ไม้สน รองเลขาธิการสมาคมดาราศาสตรไทย ผู้มีความรู้และเชี่ยวชาญทางด้านประวัติศาสตร์ดาราศาสตร์ไทย ทั้งนี้ เพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 (บิดาวิทยาศาสตร์ไทย) ที่ทรงคำนวณสุริยุปราคาเต็มดวง ณ ตำบลหว้ากอ ได้อย่างถูกต้อง และเพื่อเฉลิมฉลองครบรอบ 150 ตลอดจนเผยแพร่องค์ความรู้วิธีการคำนวณสุริยุปราคาเต็มดวงในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวให้ประชาชนที่สนใจได้รับทราบโดยทั่วกัน
ปาฐกถาพิเศษ เรื่อง “ความเป็นนักวิทยาศาสตร์ของรัชกาลที่ ๔”
โดย รศ.บุญรักษา สุนทรธรรม ที่ปรึกษาสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ
บรรยายเชิงวิชาการ เรื่อง “ดาราศาสตร์ 3 ยุค 3 สมัย : 330 ปี พระนารายณ์มหาราช 150 ปี พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 30 ปี ดาราศาสตร์ไทย”
โดย อาจารย์อารี สวัสดี นายกสมาคมดาราศาสตร์ไทย
บรรยายและอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง “การวิเคราะห์เอกสารคำนวณสุริยุปราคาร่วมสมัย”
โดย อาจารย์วรพล ไม้สน รองเลขาธิการสมาคมดาราศาสตร์ไทย
1)ประชาชนทั่วไป นักเรียน นักศึกษา
2)เจ้าหน้าที่ สดร.